Zwierzęta
-
-
Akta plażowe -
Ciekawi ludzie - niezapomniane twarze -
Birma (Myanmar) -
Armenia -
Tadżykistan
Strefy czasowe
Strefy czasowe na świecie
Czas został wymyślony przez ludzi po to, aby było go łatwiej określać. To czy jest akurat noc czy dzień zależy od rotacji Ziemi w znaczeniu ułożenia konkretnej części Ziemi względem słońca. My natomiast wymyśliliśmy strefy czasowe w celu lepszego wykorzystania czasu pod względem ekonomicznym, oraz dlatego że strefy czasowe odpowiadają naszej biologicznej naturze.
Czym są strefy czasowe i dlaczego je potrzebujemy
Latając samolotem po świecie, zauważyłem że ludzie często nie mają pojęcia która godzina będzie gdy już dostaną się na miejsce. Często też będąc na drugim końcu świata podróżnicy nie są pewni jaka jest różnica czasowa i nie wiedzą czy jest akurat właściwa pora aby mogli zadzwonić do domu i nie obudzić rodziców w środku nocy. Dlatego właśnie zamieściłem mapę pokazującą strefy czasowe świata. Jako czas „0” pokazałem czas Greenwich (GMT) gdzie sławne na cały świat Obserwatorium zostało założone w 1675 roku przez Karola II. Mimo to strefy czasowe zostały wymyślone w 1879 roku przez Kanadyjczyka urodzonego w Szkocji Sir Sanforda Fleminga. Proszę zwrócić uwagę na kolory na mapie oraz sam podpis pod mapą gdzie pokazane są różnice czasowe wraz z przemieszczaniem się na zachód lub na wschód od Greenwich, przy czym standardowe strefy czasowe przesuwają się o pełne godziny GMT+ i GMT-.
Mapa stref czasowych świata.
Chciałbym także przypomnieć czym jest „czas”. Czas został wymyślony przez ludzi po to aby było go łatwiej określać. To czy jest akurat noc czy dzień zależy od rotacji Ziemi w znaczeniu ułożenia konkretnej części Ziemi względem słońca. My natomiast wymyśliliśmy strefy czasowe w celu lepszego wykorzystania czasu pod względem ekonomicznym, dlatego że gdyby na całej planecie była ta sama godzina to świat nie nadążyłby z produkcją energii i stąd DST (Daylight Saving Time). Strefy czasowe odpowiadają także naszej biologicznej naturze, dlatego że jesteśmy istotami dziennymi i zależą one od rotacji Ziemi, której całkowite obrócenie się zajmuje 24 godziny. Dlatego właśnie mamy 24 godziny podczas doby i 24 główne strefy czasowe co widać na mapie poniżej. Oprócz tego jest 360 stopni w kole i dlatego jest też 360 stopni wokół naszej planety.
Niestandardowe strefy czasowe GMT+15min oraz GMT+30min
- Na przykład Indie znalazły się po środku dwóch południków i dlatego tam czas został przesunięty o 30 minut. Z tego powodu Indie operują nie na GMT+5h lub GMT+6h ale na GMT+5h.30min Indie argumentują to chęcią lepszego wykorzystania czasu dlatego że w tak wielkim kraju nie byłoby ekonomicznie rozważne aby zachodni Amritsar i wschodnia Kalkuta operowały na jednym czasie. Rezygnując więc z jednej z dwóch stref czasowych innym rozwiązaniem było podzielenie ich na pół.
Ja uważam, że ciągle byłoby lepiej aby Indie działały na czasie GMT+5h gdyż byłoby to korzystne ekonomicznie i nie wprowadzałoby chaosu w strefy czasowe.
- Ciekawa sprawa dzieje się też pomiędzy Indiami, Nepalem a Sri Lanką, które leżą koło tego samego południka, jednak Nepal zachowuje różnicę czasową 15min względem Indii, podczas gdy Sri Lanka wciąż operuje na czasie Indii. Dlaczego więc Nepal działa na czasie GMT+5h.45min? Otóż Konwencja o Strefach Czasowych dyktuje, że standardowy południk kraju ma być wielokrotnością 7.5 stopni, tak aby była różnica w wielokrotności 30minut (7.5 stopnia x 4 = 30 minut) pomiędzy strefami czasowymi. Wynika więc z tego, że Nepal powinien działać na czasie Indii GMT+5.5h lecz Nepal jest wyjątkiem tej konwencji z 1956 roku. Otóż południk leżący na 82.5 stopni dzieli Nepal na dwie bardzo nierówne części i dlatego zdecydowano, że południk Nepalu powinien przecinać szczyt Gauri Shankar (86 ° 20 'E) leżący tylko 100km na wschód od Kathmandu. Dlatego, że nie jest to wielokrotność 7.5 stopni najbardziej przybliżoną strefą czasową Nepalu jest GMT+5h.45min.
Ja uważam, że Nepal zajmuje się zbytecznymi problemami dlatego że z uwagi na swoje wschodnie położenie na Subkontynencie Indyjskim powinien działać na GMT+6h zamiast cieszyć się „z 15 minut sławy”.
Strefy czasowe Subkontynentu Indyjskiego, oraz „15 minut sławy” Nepalu.
Przykładów tego typu jest więcej. Pół godzinne różnice czasowe są na przykład w Iranie, na Sri Lance, w Afganistanie i na Nowej Fundlandii w Kanadzie – lecz tylko latem. Niektóre kraje, jak np. Egipt w 2014 roku zmienił swój czas aż 4 razy a w 2016 też zmieni 4 razy, tłumacząc się oszczędnością energii. Bardzo dziwna rzecz dzieje się też w Rosji dlatego że prezydent tego wielkiego kraju zmienia strefy czasowe według swojego uznania. Rosja miała kiedyś 9 stref czasowych a teraz ma już 11, tak aby dwa regiony mogły zostać na całorocznym czasie letnim.
Kraje z kilkoma strefami czasowymi
Wiele stref czasowych mają kraje ogromne czyli te, które sa przecinane przez więcej niż jeden południk. Są to np.: Rosja, Kanada, Brazylia, Australia, Indonezja, USA, Meksyk i kilka innych.
Wiele stref czasowych mają także pokolonialne kraje europejskie mające swoje posiadłości na świecie, takie jak: Francja, Wielka Brytania czy Dania.
Regiony bez stref czasowych
Biegun południowy (Antarktyka) oraz Biegun północny sa pokrywane przez wszystkie strefy czasowe jednocześnie dlatego że wszystkie końce wszystkich południków spotykają się w jednym miejscu. Oznacza to, że na kontynentach gdzie latem jest 24h dnia a zimą 24h nocy posiadanie stref czasowych zwyczajnie nie ma sensu.
Kraje ze strefami czasowymi GMT+13 i GMT+14
Jak napisałem powyżej doba ma 24h i dlatego jest po 12 stref czasowych po dwóch stronach Greenwich Mean Time. Jak więc jest możliwe że istnieją strefy czasowe GMT+13 i GMT+14? Otóż Międzynarodowa Linia Zmiany Daty przebiegająca pomiędzy strefami GMT+12 i GMT-12 wzdłuż południka 180° to linia zmiany daty, co oznacza że przy jej przekraczaniu ze wschodu na zachód dodaje się jeden dzień. Przed 1995 rokiem Międzynarodowa Linia zmiany daty przecinała wyspiarski kraj Kiribati co w rezultacie oznaczało, że wschodnie Kiribati było jeden dzień i 2h za zachodnim Kiribati gdzie mieści się stolica. z tego powodu w 1995 roku Kiribati zdecydowało się przenieść Międzynarodową Linię Zmiany Daty na wschód dzięki czemu cały kraj jest w jednym dniu. Przez to pomiędzy Kiribati a Hawajami które znajdują się wzdłuż tego samego południka jest różnica jednego dnia. Przed 1995 rokiem GMT+13 i GMT+14 nie istniały.
Doba ma 24h i dlatego jest po 12 stref czasowych po dwóch stronach Greenwich Mean Time. Jednak są też strefy czasowe na świecie GMT+13 i GMT+14.
Kiribati jest więc miejscem szczególnym gdyż ten wyspiarski kraj składający się z 33 atoli ma 3 strefy czasowe i nareszcie znajduje się w jednym dniu.
Gilbert Island (główne miasto Tarawa) GMT+12
Phoenix Island (główne miasto Rawaki) GMT+13
Line Island – czasem zwane też Wyspą Bożego Narodzenia (główne miasto Kiritimati) GMT+14. Oznacza to, że ludzie mieszkający na wyspie Kiritimati pierwsi widzą nowy dzień i jako pierwsi witają Nowy Rok. Dla porównania 1 stycznia w Londynie będzie 14h później niż 1 stycznia na Kiritimati (Wyspa Bożego Narodzenia).
Tokelau – terytorium podległe Nowej Zelandii oraz Tonga także działają na czasie GMT+13.
Samoa – 29 grudnia 2011 ten wyspiarski kraj przeszedł z czasu GMT-11 na swoją standardową strefę czasową GMT+13 oraz na czas letni (DST) GMT+14. Dla Samoa zmiana czasu była niezbędna gdyż przed końcem 2011 ten mały kraj był 21h za Australią oraz 23h za Nową Zelandią które są jej głównymi partnerami handlowymi. Z uwagi na różnice w czasie przed zmianą daty Samoa miało tylko trzy pełne dni pracujące.
TAGI
zegar
Może lepiej istotami? Od zwierząt trochę się różnimy. Pozdrawiam. 🙂