Brunei
Oficjalna nazwa: Negara Brunei Darussalam
Populacja: 437 525
Powierzchnia: 5765 km²
Galeria
Walory turystyczne Brunei, Brunei – czasy obecne, historia Brunei.
Walory turystyczne Brunei
Brunei jest krajem niedocenianym turystycznie, i nazywany jest czasem “nudnym krajem muzułmańskim bogatym w ropę”. Prawdą jest, że w Brunei zbyt wiele się nie dzieje, i że ekonomia tego kraju opiera się na ropie. Jednak Brunei ma atrakcyjną małą stolicę Bandar Seri Begawan (BSB), największą wioskę na wodzie Kampong Ayer, ma też rzekę i las mangrowy, w którym mieszkają małpki proboscis oraz krokodyle. W stolicy BSB jest ogromny meczet z dużym akwenem wodnym – Omar Ali Saifuddien, a na rzece Brunei znajduje się największa wioska zbudowana na balach – Kampong Ayer, w której mieszka około 30.000 osób.
Brunei ma tez kilka ciekawych muzeów, z których najbardziej popularny to Muzeum Insygniów Sułtana, choć są także Muzeum Brunei i Muzeum Morskie. Brunei uderza swoją wspaniałą egzotyką, piękną florą i fauną, i to nie tylko w parkach narodowych, ale także na ulicach. Poza tym Brunei oferuje dobre zakupy, piękne plaże, oraz dobre jedzenie malajskie, chińskie i indyjskie.
Meczet Omar Ali Saifuddien w Bandar Seri Begawan.
W eksklawie Brunei – Temburong, znajduje się też Park Narodowy Ulu Temburong, gdzie zorganizowałem wyprawę po pierwotnym lesie deszczowym, gdzie pływałem łodzią po rwącej rzece i kąpałem się pod wodospadem. Wspiąłem się też na platformę na wysokości 200m nad ziemią, skąd widziałem dżunglę Borneo, oraz przelatujące dzioborożce. Będąc w Temburong nie ominąłem też Rezerwatu Leśnego Peradayan, w którym przemierzałem szlaki dżunglii Borneo.
Wbrew temu co myśli większość ludzi, podróż po Brunei nie jest podróżą dla turystów zainteresowanych islamem. Meczety Brunei są oczywiście ładne i polecam ich eksplorację dla lepszego doświadczenia kulturowego, jednak dla mnie interesujące było samo Brunei i jego przyroda. Ludzie także są mili i pomocni, i nie mogę o nich powiedzieć nic złego.
Dodatkowym doświadczeniem jest małe miasteczko Seria, skolonizowane przez brytyjski przemysł naftowy Shell. W Seria zobaczyłem pomnik Miliardowej Baryłki Ropy, interesujące fabryki, maszyny pompujące ropę oraz muzeum. Ja mimo to i tak spędziłem najwięcej czasu na plaży, do której prowadzi przyjemny spacer poprzez tereny zielone, palmy i maszyny pompujące ropę.
Nie zgadzam się więc aby w tym cichym, spokojnym kraju “nic nie było”, i na pewno nie jest on nudny. Polecam jego eksplorację, natomiast moje reportaże polecam jako przewodniki po Brunei.
Wioska na rzece Brunei – Kampong Ayer.
Brunei – czasy obecne
Ekonomia:
Brunei jest małym krajem z małą lecz potężną ekonomią, opierającym swój dobrobyt na wydobyciu ropy i gazu, które stanowią 90% dochodu narodowego. Brunei jest czwartym z kolei producentem ropy w Azji płd-wsch, gdyż produkuje aż 167.000 baryłek ropy dziennie. Poza tym Brunei inwestuje w swoją narodową linię lotniczą Royal Brunei Airlines, chcąc być główną bazą przesiadkową pomiędzy Europą a Australią. Większość upraw oraz zwierząt jest importowanych głównie z krajów azjatyckich. Brunei jest także bardzo uzależnione od importu samochodów i części elektrycznych. Generalnie Brunei jest krajem stabilnym gospodarczo, który także dopłaca swym obywatelom do usług medycznych, mieszkalnictwa i ryżu. Bezrobocie stoi na poziomie 6%, choć Brunei jest tak bogate a sułtan tak szczodry, że pomaga swoim obywatelom.
Coraz większe znaczenie ma też sektor finansowy i bankowość, oraz na tle krajów sąsiednich mniej turystyka. Brunei ma także liczącą się walutę – Brunei dollar, który jest bezpośrednio wymienialny z dolarem singapurskim. Brunei ma także dobrą infrastrukturę oraz nowoczesną telekomunikację.
Łódź na akwenie wodnym, na terenie meczetu Omar Ali Saifuddien.
Ważne jest, że Brunei jest monarchią absolutną, co moim zdaniem ma także swoje dobre strony gdyż rządzi tylko jedna osoba, a nie tak jak w brytyjskim parlamencie gdzie rządzić chcą wszyscy, przez co społecznie i kulturowo Brytania podupada.
Edukacja:
Sułtanat Brunei przeznacza część pieniędzy ze sprzedanego gazu i oleju na edukację i w rezultacie tego szkoły podstawowe i średnie są darmowe. Szkolnictwo jest obowiązkowe od 5 do 16 roku życia, a edukacja jest po angielsku, chińsku i malajsku. Stopień piśmienności to 96,4%.
Zdrowie:
Służba zrowia w Brunei stoi na wysokim poziomie i jest darmowa dla wszystkich obywateli i rezydentów, a sułtan także sponsoruje operacje za granicą które nie są dostępne w Brunei. Przeciętna długość życia to 74 lata, a śmierć dzieci do lat 5 to 10 na 1000. HIV nie jest częstą epidemią w Brunei. Średnio jest około 200 zarażonych.
Muzeum Sułtana w BSB.
Kultura/Religia:
Brunei jest krajem muzułmańskim, z łagodnym jego wydaniem. Pomimo, że Islam jest myślą przewodnią kraju co widać na każdym kroku tutaj, Islam jest praktykowany tylko przez 67% ludzi. 10% to chrześcijanie a 13% to buddyści. Jak na kraj muzułmański prawa kobiet, jak na przykład opiekę lekarską, prawo do rozwodu i opiekę na dziećmi, zatrudnienie i występowanie o obywatelstwo określiłbym jako liberalne. Różnica pomiędzy płciami jest w prawie spadkowym, które działa na korzyść mężczyzn. Brunei zamieszkiwany jest głównie przez Malajów, lecz także przez Chińczyków i mniejszości pochodzące z Borneo.
Pomimo, że Islam stanowi nie tylko religię lecz także ideologię i filozofię Brunei, myślę że akurat ten muzułmański naród zrozumiał, że Allah był poetą mówiącym językiem metafor a nie dosłowną propagandą, i że dał im wolny wybór i zdrowy rozsądek, czego np. Arabia Saudyjska, Jemen, Somalia, Pakistan, i wiele innych krajów islamskich nie są w stanie zrozumieć. Brawo Brunei!!!
Rzeka i most na linach w parku narodowym Ulu Temburong, w Brunei.
Media:
Media w Brunei reklamują propagandę bezwzględnej miłości do Sułtana. Na liście wolności prasy Brunei zajmuje 125 miejsce, co znaczy że prasa nie jest wolna.
W mojej prywatnej opinii muzułmanie nigdy nie powinni się skarżyć na brak wolności słowa, dlatego że podobno całe ich szczęście pochodzi z Koranu. Poza tym Sułtan jest dla swoich ludzi bardzo dobry a Bruneiczycy nie są mu zawsze wdzięczni. Gdy byłem w Brunei ktoś mi pokazał piękne osiedla, które Sułtan zbudował dla biednych. Ci jednak nie dziękowali Sułtanowi za dobroć serca lecz skarżyli się, że darmowe mieszkania są za małe. W tym wypadku nie uważam aby wolność słowa była im potrzebna.
Przed sławnym zegarem w Bandar Seri Begawan; Brunei.
Zagrożenia przyrody:
Brunei jest bardzo małym krajem, lecz także potrafi krzywdzić przyrodę. Dużym problemem są gazy, które powodują niszczenie powłoki ozonowej, nieumiejętna utylizacja śmieci, i nieumyślne zabijanie zwierząt oraz zaśmiecanie przyrody. W Brunei obok bogatych meczetów i rezydencji są także zaśmiecone plaże oraz kwaśne deszcze powodowane gazami ulatnianymi do atmosfery. Dużym problem są także plastikowe torby, które potem zaśmiecają kraj. W Brunei jest jednak park narodowy w Temburong, gdzie znajduje się las tropikalny oraz żyjące w nim zwierzęta. Poza tym rząd Brunei reklamuje swoje platformy do wydobywania ropy naftowej jao przyjazne dla środowiska oraz będące domem dla życia morskiego. W muzeach Brunei są plakaty pokazujące życie morskich stworzeń pod platformą wiertniczą, w harmonii i czystości. Na ile jest to prawdą nie wiem, choć wiem że byłoby lepiej bez platform, chociażby z tego powodu, że życiodajne promienie słoneczne nie są się w stanie przedostać pod platformę wiertniczą. Jeśli chodzi o ochronę środowiska, to Brunei ma wiele do zrobienia, lecz myślę że uścisnę im rękę za starania i pierwsze fekty.
Historia Brunei
Brunei jest jednym z antycznych krajów Azji, który został założony około VIII wieku. Główna religia, Islam dotarł do Brunei około XV wieku za pośrednictwem kupców i podróżników z Bliskiego Wschodu.
Około XVI wieku Brunei stało się lokalną potęgą i w tamtym czasie Sułtan Bolkiah podbił nie tylko całe Borneo ale także Filipiny.
Widok na rzekę w parku narodowym Ulu Temburong.
Pod koniec XIX wieku Brunei zaczęło się intersować Imperium Brytyjskie. W 1838 roku na wyspę Borneo dotarł brytyjski podróżnik James Brooke. Był to z jednej strony dobry moment dla Wielkiej Brytanii gdyż w tamtych czasach piractwo było niezwykle brutalne, a Brooke zdołał się z nim rozprawić. Jako nagrodę Sułtan ofiarował mu obszar dzisiejszego stanu Sarawak i mianował go Rają. To jednak nie wystarczyło Brookowi oraz europejskim i amerykańskim kombinatorom, którzy zmusili Sułtana do oddania mu większej ilości swojego terytorium. Niegdyś duże i silne Brunei zostało więc podzielone na dwie części i zostało w tej samej, małej formie do dziś. Na szczęście dla Brunei w 1929 roku odkryto „czarne złoto” – ropę, a Wielka Brytania wietrząc w tym kolejny interes, w 1905 podpisała umowę o „ochronie” Brunei, co realnie oznaczało, że Brunei stało się jej protektoratem. W międzyczasie było kilku Sułtanatów, oraz w 1959 roku została napisana nowa konstytucja, która dała Brunei częściową niezależność od Wielkiej Brytanii. Nadal jednak Imperium sprawowało kontrolę nad obronnością i polityką zagraniczną.
W międzyczasie Brunei było też pod wpływami hiszpańskimi lecz z powodu epidemii holery Hiszpanie szybko uciekli na Filipiny, zostawiając po sobie znieszczenie i chaos. Brunei straciło wiele terytoriów na rzecz europejskich kolonizatorów (Biali Raja). Na przykład wyspę Luzon, należąca dziś do Filipin, Brunei straciło na rzecz Hiszpanii.
Seria – przed pomnikiem Miliardowej Baryłki Ropy. Sułtanat Brunei.
W latach 50-tych XX wieku starano się połączyć Brunei ze stanem Sarawak i nowo uformowaną Malezją, lecz ostatecznie podjęto decyzję, że Brunei zostanie niepodległym państwem. Od tamtej pory, za pomocą ropy naftowej i rosnącej siły ekonomicznej, Brunei żyje w dostatku i stabilności. Silna ekonomia spowodowała też poprawę sanitarną, mniejszą umieralnośc noworodków i zachorowań na malarię. Za pieniądze z ropy każdy kolejny Sułtan budował Brunei mając na myśli komfort i zdrowie swoich ludzi – lub przynajmniej tak to wygląda. Brunei osiągnęło pełną niepodległość od Wielkiej Brytanii 31 grudnia 1983 roku. Następnego dnia Brunei zostało częścią Commonwealth oraz niedługo potem częścią ASEAN. W roku 1984 Brunei zostało 159-tym członkiem ONZ.
Mapa
Lokalizacja
Informacje praktyczne
Wiza turystyczna – Europejczycy dostają darmową pieczątkę, która uprawnia do jednorazowego pobytu, nie dłużej niż 90 dni.
Bezpieczeństwo– Brunei jest bardzo bezpiecznym krajem. Ludzie są bardzo mili, uprzejmi i pomocni.
Poruszanie się po kraju– Na Terenie stolicy – Bandar Seri Begawan (potocznie BSB) jest bardzo dobrze rozwinięta sieć miejskich autobusów. Są też łódki i autobusy do portu Muara, skąd są łodzie na malezyjską wyspę Labuan. Wiele razy korzystałem też z autostopu. W 2019 roku będzie także most łączący Brunei ze swoja eksklawą Temburong.
Ceny– (na rok 2018 gdy £1 = prawie 1.7 BND) Brunei jest droższe niż sąsiednia Malezja lecz nie są to ceny powodujące zawał serca. W 2012 roku za łożko w pokoju wieloosobowym w BSB zapłaciłem 10BND, natomiast w 2018 roku zapłaciłem 18BND. Najtańszym miejscem do przespania się jest akademik Pusat Bulia, który w 2019 roku kosztuje 15 BND za noc. Na przykład w głównym mieście Temburong, w Bangar, w Pusat Bulia także zapłaciłem tylko 10 BND. Za posiłek płaciłem średnio 4-6BND, natomiast herbata i kawa kosztuje średnio ponad 1 BND. Za 2h rejs łodzią do największej wioski na wodzie Kampong Ayer i do lasu mangrowego, zapłaciłem 30BND, lecz musiałem się targować z 50BND. Jeden kurs autobusem to 1BND, poza oddalonym o 100km mieście Seria gdzie bilet autobusowy kosztuje 6 BND. Wejścia do muzeów są za darmo. Uważam więc Brunei za sensownie wyceniony kraj do podróżowania.
Liczącą się walutą jest dolar Brunejski. Od 1967 roku na podstawie umowy pomiędzy Brunei i Singapurem kurs wymiany waluty jest ustalony na poziomie 1:1 z dolarem singapurskim.
Klimat– klimat w Brunei jest gorący i wilgotny. Średnia roczna temperatura waha się w okolicach ponad 30°C w dzień, i około 22ºC w nocy. Najsilniejsze opady są od października do grudnia, a najsuchsze miesiące są w ciągu lutego i marca. Każda pora roku jest dobra na odwiedzenie Sułtanatu Brunei, bez względu na to czy chcemy zrobić zakupy, spędzić czas na plaży, czy udać się na wyprawę do dżungli.
