Strefy klimatyczne

W tym rozdziale zamierzam wyjaśnić czym jest klimat i od jakich czynników zależy, a następnie powiem o różnicy pomiędzy klimatem, pogodą i porami roku, oraz zależnościami pomiędzy nimi. Klimat oraz jego klasyfikacja to ekscytujący temat.

Wprowadzenie do tematu klimatu

Zauważyłem że podróżnicy zazwyczaj wiedzą jakiej pogody mogą się spodziewać po dojechaniu na miejsce lecz rzadko kto wie w jakim znajduje się klimacie. Z tego powodu chciałbym wyjaśnić podstawowe zagadnienie klimatu oraz od czego on zależy a następnie zwrócę uwagę na wyjaśnienie różnicy pomiędzy klimatem, pogodą i porami roku oraz zależnościami pomiędzy nimi. Moim zamiarem jest przedstawienie wszystkich definicji w bardzo prosty i opisowy sposób, tak aby osoby które nie są silne w tej dziedzinie polubiły ten temat.

Na koniec powiem też o bardzo ważnej klasyfikacji klimatów Köppena.

Klimat

Czy zastanawialiście się kiedyś dlaczego w niektórych partiach Ziemi są pustynie a w innych lodowce lub lasy tropikalne? Czy zastawialiście się dlaczego konkretne rejony kuli ziemskiej są zamieszkiwane przez określone gatunki zwierząt i roślin? Odpowiedzią na te pytania jest klimat gdyż to właśnie on determinuje wyżej wymienione zależności. Klimat jest określany na podstawie statystycznych danych pogodowych, zazwyczaj w przedziale 30 lat lecz także dłużej. Pod uwagę brana jest zmienność temperatury powietrza, wilgotność, ciśnienie atmosferyczne, wiatry, długość dni i nocy, opady oraz wiele innych czynników meteorologicznych na danym obszarze przez długi okres.

Pod zagadnienie klimatu brane są też rekordowe temperatury i rekordowe opady, także gdy słyszymy w radiu że „dziś mamy najwyższą temperaturę od 20 lat” chodzi tu o klimat, czyli o średnie dane pogodowe z długiego okresu czasu. Od klimatu zależą także ekstrema atmosferyczne takie jak: huragany, powodzie, susze, pożary, fale upałów i inne. Dlatego właśnie, np. w Bangladeszu czy na Filipinach są regularne powodzie i huragany, w Australii fale upałów i pożary a w północnej Afryce susze. Na podstawie wielu dziesięcioleci badań meteorologicznych możemy już przewidzieć, że w konkretnych rejonach świata możemy się spodziewać konkretnych ekstremów pogodowych.

Mapa stref klimatycznych.

Dwoma ważnymi czynnikami od których zależy klimat są opady atmosferyczne i temperatura powietrza, choć są także inne:

• Pierwszym czynnikiem jest tu szerokość geograficzna (odległość od równika). Temperatura wzrasta im bliżej jest od równika i maleje im jest od niego dalej. Promienie słoneczne uderzają w równik pod kątem 23 stopni na północ i 23 stopni na południe szerokości geograficznej. Promienie słoneczne są następnie rozprzestrzeniane na bardzo dużym terenie przez co na biegunach jest zawsze najzimniej gdyż promienie słoneczne muszą najdalej „podróżować”. Z tego też powodu na biegunach w miesiącach letnich słońce wogóle nie zachodzi lecz w miesiącach zimowych wogóle nie wschodzi. Z drugiej strony na równiku i w jego pobliżu długość dni niewiele się różni.

• Klimat zależy także od wysokości. Ziemia jest chropowata, górzysta i wyżłobiona. Krótko mówiąc, im wyżej tym zimniej dlatego że powietrze jest bardziej rozrzedzone i przez to nie może tak łatwo akumulować ciepła.

• Rolę odgrywają także wiatry. Jeśli wieją ciepłe i suche wiatry znad gorącej pustyni, wtedy temperatura powietrza się podniesie. Jeśli wieją chłodne i wilgotne wiatry znad Atlantyku Płn. wtedy będzie zimniej.

• Prądy oceaniczne podnoszą i obniżają temperaturę gdyż działają jak taśmy transportowe przenoszące ciepłą wodę i opady z równika na bieguny oraz zimną wodę z biegunów do tropików. Zatem prądy oceaniczne regulują światowy klimat gdyż pomagają przeciwdziałać nierównomiernemu rozkładowi promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni Ziemi.

• Kontynentalność czyli odległość mórz i oceanów do lądu. Obszary przybrzeżne są chłodniejsze i bardziej wilgotne niż w głębi lądu. Obszary oddalone od mórz i oceanów podlegają dużym różnicom temperatur. Latem są zazwyczaj bardzo gorące i suche dlatego że wilgoć od morza wyparowuje zanim dotrze do centralnej masy ziemi.

• Oprócz naturalnych czynników kształtujących klimat nie można też zapomnieć o działalności człowieka. Wraz z szybkim wzrostem światowej populacji oraz z rozwojem przemysłu człowiek stał się trucicielem, co sprawiło że jesteśmy jedynym gatunkiem mającym wpływ na klimat. Miliony samochodów i fabryk wydzielają dwutlenek węgla oraz inne szkodliwe gazy do atmosfery. Wraz z zapotrzebowaniem na drewno sytuacja pogorszyła się gdyż drzewa wchłaniały dwutlenek węgla i produkowały tlen. Z kolei większe zapotrzebowanie na transport przy co roku mniejszej ilości drzew nie tylko truje ale ma zły wpływ na klimat. Moi krytycy mogliby powiedzieć, że mówię tylko o zanieczyszczeniach lecz klimat (statystyczne dane pogodowe z wielu dekad) w niektórych miejscach także się zmieni gdyż w największych aglomeracjach miejskich (Delhi, Pekin) wśród spalin milionów samochodów i niedaleko kominów fabryk jest zawsze goręcej niż byłoby bez nich.

Na przykład jeden dzień w Delhi jest równy wypaleniu 20 papierosów a w Pekinie 40 papierosów. Co roku tylko z powodu zanieczyszczenia powietrza w Chinach umiera 4000 osób. Dane te podaję jako fakt, że zanieczyszczenie powietrza stało się częścią atmosfery więc choćby tylko z tego powodu człowiek ma wpływ na klimat. Następnie po 30 latach badań nad miastami w Indiach czy Chinach naukowcy stwierdzą, że klimat w danych rejonach się zmienił (nie podając powodu) natomiast ja bez przeprowadzania badań jestem w stanie stwierdzić, że gdyby Indie i Chiny wyłączyły wszystkie fabryki i samochody klimat w najbardziej rozbudowanych terenach znowu by uległ zmianie. Temperaturę powietrza podnoszą też wysokie budynki gdyż brak swobodnego przepływu wiatru (Hong Kong) uniemożliwia rozwianie szkodliwych gazów i uniemożliwia oddychanie. Przez to Hong Kong przoduje jeśli chodzi o zawały serca i choroby wieńcowe. Wiele gatunków zwierząt, które mogłyby tam występować także zostaje usuniętych z danych terenów nie tylko z powodu niszczenia ich siedlisk ale także z powodu zmiany klimatu na cieplejszy w wielu wielkich miastach i w okolicach wielkich fabryk. Wynoszę z tego, że raz na 100 lat przydałaby się epidemia, która oczyszczałaby planetę z najbardziej zaludnionych kontynentów.

Zmiana klimatu

Moja tezą jest więc, że zmiana klimatu nie jest zjawiskiem globalnym czyli wręcz apokaliptycznym jak to pokazują nam media ale ściśle miejscowym, w pełni odwracalnym i kontrolowanym.

Chciałbym też zaznaczyć, że nie mam środków do tego aby sprawdzić czy reklamowana w mediach zmiana klimatu jest prawdą na skalę globalną czy tylko kolejną globalną histerią nastawioną na zysk 'w obronie klimatu’, po to aby pieniądze z tej akcji płynęły na inne, diabelskie cele. Gazy cieplarniane na pewno mają wpływ na klimat w dużych, przemysłowych i jednocześnie najbardziej prymitywnych miastach. Jednak obserwując wzrastającą populację niedźwiedzi polarnych i wciąż srogie zimy na świecie, wątpię aby 'zmiana klimatu’ w sposób globalny, w taki sposób w jaki przedstawiają nam media były prawdziwe. Do kwestii 'zmiany klimatu’ podchodzę więc sceptycznie.

Według mnie może to być wielkie oszustwo nastawione na wyłudzenie pieniędzy i odwrócenie uwagi od rzeczy ważnych, takich jak np. Projekt Wielkiej Wymiany w tradycyjnie białych krajach, zbrodnie globalistów, wojny, lub sztuczne napędzanie inflacji i nędzy na świecie kosztem oszołomionych mas. Za każdym razem gdy elity rządzące politykami robią coś z piekła rodem, wówczas zawsze słyszymy opowieści chwytające za serce które po prostu nie są prawdą.

Pogoda

Pogoda to stan atmosfery oznaczająca że w konkretnym czasie i konkretnej godzinie jest gorąco lub zimno, pada deszcz lub jest sucho, jest spokojnie lub pochmurno i burzliwie. Innymi słowy pomyślmy w ten sposób: klimat jest tym czego się spodziewamy na podstawie długoletnich badań meteorologicznych natomiast pogoda jest krótkoterminowa czyli jest tym co akurat mamy za oknem konkretnego dnia. Na przykład w połowie czerwca w Warszawie średnia temperatura powietrza to około 23ºC i zazwyczaj jest słonecznie. To jest nasz klimat. Jednak akurat w tym roku w połowie czerwca o danej godzinie w Warszawie jest tylko 15ºC i jest porywisty wiatr. To jest nasza pogoda, która może być, lecz nie musi być wyjątkiem od rutyny której się spodziewamy. Poza tym pogoda jest jak kobieta dlatego że szybko portafi się zmienić.

El Nino .

Pisząc o pogodzie warto też wspomnieć o fenomenie pogodowym El Nino, polegającym na utrzymywaniu się ponad przeciętnej temperatury na powierzchni wody w strefie równikowej Pacyfku. Pomimo, że El Nino występuje głównie na Pacyfiku to ma wpływ na klimat na całym świecie gdyż masy ciepłej i zimnej wody krążą po całym globalnym oceanie i gdy kierunek zmienia się w jednym miejscu to zmienia się on wszędzie. El Nino jest odpowiedzialny za ekstrema pogodowe co oznacza, że w regionach suchych występuję ulewne deszcze a w regionach wilgotnych susze. Jeżeli El Nino uderzy podczas sprzyjających sezonów klimatycznych to może powodować powodzie, zimy mogą być mroźniejsze a lata suchsze i bardziej upalne. Przeciwieństwem El Nino jest La Nina, które charakteryzuje się nadzwyczaj niskimi temperaturami wody.

El Nino umieściłem celowo pod tematem „pogoda” raczej niż pod tematem „klimat” dlatego że według mnie jest to zjawisko nieregularne i krótkotrwałe pojawiające się średnio co 3-6 lat i mające wpływ tylko na pogodę. Niektórzy „specjaliści” nazywają El Nino „fenomenem klimatycznym” a nie pogodowym gdyż próbują nam wmówić, że ma on wpływ na „zmianę klimatu” jednocześnie zaprzeczając podstawowej definicji klimatu jak długotrwałych i rutynowych zmian pogodowych. El Nino mógłby być fenomenem klimatycznym gdyby uderzał conajmniej 4 razy w roku o każdej porze roku a tak nie jest.

Pory roku

Pisząc o klimacie chciałbym także powiedzieć o porach roku, które są inaczej rozłożone w czasie w różnych częściach planety. Otóż Ziemia kręci się wokół własnej osi pod kątem 23.5 stopnia i to nachylenie powiązane z promieniowaniem słonecznym determinuje pory roku. Tam gdzie promieniowanie następuje pod kątem 90 stopni temperatura jest najwyższa na Ziemi. Gdy promieniowanie następuje pod mniejszym kątem, tam jest zawsze chłodniej.

Przesilenie letnie.

Innymi słowy pora roku (wiosna, lato, jesień i zima) to jeden z czterech przedziałów czasowych odzwierciedlających poszczególne wzorce pogodowe i dzienne godziny światła słonecznego wynikające ze rotacji Ziemi w odniesieniu do słońca (obrazek powyżej). Każda z pór roku na przykład w klimacie umiarkowanym ma swój charakterystyczny wygląd, inną pogodę oraz inne zachowanie się roślin i zwierząt. Latem jest najgoręcej i w tym czasie następuje największy wzrost roślin natomiast zimą niektóre zwierzęta przechodzą w hibernację a inne migrują. W związku z obrotem Ziemi pod kątem 23.5 stopnia i operowaniem słońca najgorętszymi miesiącami na półkuli północnej są czerwiec, lipiec i sierpień podczas gdy na półkuli południowej najgorętszymi miesiącami są grudzień, styczeń i luty. W rezultacie oznacza to więc że w Australii czy w Argentynie zima zaczyna się w czerwcu podczas gdy w Anglii czy w Polsce jest to początek lata.

Im dalej idziemy na północ tym większe sa różnice w długości naturalnego światła podczas doby i bardzo dobrym przykładem jest tu Skandynawia. Latem Helsinki mają 18.5h światła dziennie lecz zimą tylko 6h. Jednak na południu Europy ta różnica jest mniejsza gdyż np. na Cyprze różnica pomiędzy latem a zimą jest 14.5h/9h. Na przykład w Svalbard w Nowegii słońce nie zachodzi od 19 kwietnia do 23 sierpnia a w miasteczku Barrow na Alasce słońce nie zachodzi wogóle od połowy maja do początku sierpnia. Jednak z drugiej strony panuje tam absolutna ciemność od połowy listopada do stycznia przez około 51-67 dni.

Regionami ekstremalnymi Ziemi są natomiast bieguny gdyż zależnie od rotacji naszej planety w stosunku do słońca gdy na biegunie północnym panuje 6 miesięcy dnia biegun południowy jest pogrążony w 6 miesięcznej ciemności, a potem na odwrót. Z drugiej jednak strony miejsca położone blisko równika nie mają widocznych różnic w długości dni i nocy i pozostają ciepłe przez cały rok. Takim krajem jest na przykład Singapur, który leży 137km na północ od równika i dlatego jest gorący i wilgotny przez cały rok.

Przesilenie zimowe.

Reasumując zależnie od klimatu w którym znajduje się dany region (pierwsza mapa) są oczywiście ogromne różnice w wyglądzie danej pory roku. W klimacie umiarkowanym jest większa różnorodność w wyglądzie konkretnych pór roku czego dobry przykładem jest Polska; w miarę ciepłe wiosny, upalne lata, chłodne i żółte jesienie i mroźne zimy, natomiast w miejscach takich jak np. Arabia Saudyjska, poza różnicami temperatur wszystkie pory roku są takie same, dlatego że przez cały rok jest gorąco i sucho.

Na przykład w gorących regionach nie rozróżnia się 4 pór roku lecz sezony, takie jak sezon deszczowy (monsun, np. w Malezji), sezon suchy (Indie) oraz w tropikalnych rejonach sezon chłodny. W niektórych częściach świata pory roku rozróżniane są jeszcze inaczej gdyż nazewnictwo pór roku polega na ekstremach klimatycznych takich jak; sezon tornad i sezon powodzi (Filipiny, Bangladesz) sezon pożarów (Australia) czy sezon huraganów; a dla rolników mogą to być pory (sezony) na sadzenie i na żniwa. Także reasumując tradycyjne 4 pory roku i sezony w różnych częściach świata bardzo różnią się od siebie gdyż są uwarunkowane klimatycznie.

Klasyfikacja klimatów Köppena

Klasyfikacja klimatów Köppena jest jednym z najczęściej stosowanych systemów klasyfikacji klimatycznej. Po raz pierwszy została ona opublikowana przez rosyjsko – niemieckiego klimatologa Władimira Köppena w 1884 roku, z kilkoma późniejszymi zmianami naprowadzonymi przez Köppena w latach 1918 i 1936. Później niemiecki klimatolog Rudolf Geiger współpracował z Köppenem przy zmianach w systemie klasyfikacji dlatego czasem nazywamy ten podział systemem klasyfikacji klimatu Köppena i Geigera.

System opiera się na koncepcji, że rodzima roślinność jest najlepszym wyrazem klimatu. Zatem granice stref klimatycznych zostały wybrane z myślą o dystrybucji roślinności. Klasyfikacja ta łączy w sobie średnie temperatury, opady roczne i miesięczne oraz sezonowość opadów. W 1960 roku powstała jeszcze jedna, klasyfikacja klimatyczna Trewartha, którą możemy uznać za zmodyfikowaną klasyfikację Köppena gdyż podchodzi ona w bardziej szczegółowy sposób do środkowej strefy klimatycznej szerokości geograficznej, także biorąc pod uwagę rodzimą roślinność. Na przykład w klasyfikacji Köppena Londyn i Brisbane znajdują się w tej samej strefie klimatycznej, pomimo że sezonowe temperatury i roślinność znaczącą się różnią.

Klasyfikacja klimatyczna Köppena.

Ja w swoim artykule przedstawiam powszechnie znaną i stosowaną klasyfikacją Köppena (mapa powyżej), która dzieli się na 5 podstawowych grup (A, B, C, D, E) i gdzie każda grupa zawiera kilka podgrup klimatycznych. Dlatego, że klasyfikacja klimatyczna Köppena jest dobrze znana i powszechna zamierzam wymienić tylko grupy i podrupy lecz nie będę ich opisywał gdyż opis byłby tak obszerny, że wykroczyłby poza ogólną wiedzę o klimacie. Osobom zainteresowanym dokładniejszą wiedzą na temat podtypów klimatów polecam źródła naukowe w których można znaleźć informacje na temat temperatur rocznych i sezonowych, opadów, szaty roślinnej oraz o zwyczajach zwierząt co także wiele wyjaśnia. Zapewniam jednak, że będzie to dopiero początek gdyż na klimat ma także wpływ stratosfera lecz aby omawiać ten temat trzeba znać chemię na wysokim poziomie. Jak więc widzimy przygoda z klimatem to opowieść, która może trwać bardzo długo i która wymaga eksploracji w wielu dyscyplinach nauki.

A. Klimat tropikalny

• las deszczowy
• monsun
• sawanna

B. Klimat suchy (suchy i półsuchy)

• pustynny (gorący, zimny)
• stepowy (półsuchy), gorący i zimny.

C. Klimat umiarkowany

• sucho-letni lub śródziemnomorski
• subtropikalny
• morski umiarkowany lub oceaniczny
• morski okołobiegunowy lub subpolarny oceaniczny
• umiarkowany górski z suchymi zimami
• sucho-letni morski sub Alpejski

D. Klimat kontynentalny

• gorący letni kontynentalny
• ciepły letni kontynentalny
• sub – arktyczny kontynentalny lub borealny (tajga)
• kontynentalny okołobiegunowy z bardzo ostrymi zimami

E. Klimat polarny i alpejski

• tundra
• pokrywa lodowa

Podsumowanie klimatu

Być może w opinii niektórych osób za bardzo się zagłębiłem lecz w ten oto krótki sposób chciałem wyjaśnić czym jest klimat, pogoda oraz pory roku, i przedstawiłem istotne wprowadzenie do klasyfikacji klimatów. Na sam koniec, myślę że życzenia klimatyczne byłyby nieprzemyślane, dlatego życzę wszystkim podróżnikom dobrej pogody.

Marcin